Als hij volgende week president wordt, heeft Donald Trump grootse plannen om een muur bij de grens met Mexico te bouwen. Deze muur moet ervoor gaan zorgen dat het aantal illegale immigranten sterk afneemt en zorgde voor veel commotie. Toch gebeurt er overal op de wereld exact hetzelfde, waaronder bij ons in Europa.
“Er gebeurt op dit moment een hele hoop in de wereld”, vertelt Wil Pansters, hoogleraar gespecialiseerd in Latijns-Amerika aan de universiteiten van Utrecht en Groningen. Met de vluchtelingencrisis als een van de grootste humanitaire problemen van de afgelopen tijd zijn deze situaties ook veel dichterbij Nederland.
De Hongaarse premier Viktor Orban wilde een hek plaatsen langs de noordgrens van Griekenland. Hij deed hiervoor een oproep bij de Europese Unie, in de hoop dat de hoeveelheid immigranten vanuit Turkije zou verminderen. Bij de Jungle van Calais worden ook hekken geplaatst, maar daar lijkt een stuk minder commotie om te zijn. Het verschil in benadering is daarbij heel belangrijk volgens Pansters. “Trump kondigt dit groots, spectaculair en provocerend aan en zorgt daarmee voor een hoop aandacht. In Europa gebeurt dat veel minder. De muur bij Mexico is daarnaast voor veel meer mensen relevant dan de situaties hier, het speelt zich af op een veel grotere schaal.” Dit alles bij elkaar zorgt ervoor dat daar minder ophef over is, ondanks dat het feitelijk gezien dezelfde gedachte is.
Geografie
“Wij in Europa pakken deze problematiek heel anders aan dan de Amerikanen doen. Met Turkije hebben we een akkoord gesloten, ook al werkt deze niet helemaal zoals gehoopt.” Om het vluchtelingenprobleem te beperken sloot de Europese Unie een akkoord met Turkije om dit te reguleren. Dit ging niet zonder slag of stoot, want de Turkse regering verbond daar de eis aan om Turken zonder visum naar Europese landen te kunnen laten reizen. Voor leden van de Europese Unie is dit al mogelijk. Omdat de eis niet zomaar geaccepteerd werd, dreigde de Turkse overheid meerdere keren met het verbreken van dit akkoord.
“Conservatieve populistische politici willen in Europa waarschijnlijk best hetzelfde doen als Trump, maar hebben niet de mogelijkheden. Een fysieke muur kan in Europa niet gebouwd worden, simpelweg omdat er een zee ligt en er teveel routes omheen zijn. Mexico ligt wat dat betreft geografisch ideaal om echt af te kunnen sluiten.”
Op diplomatiek gebied probeert Europa wel hetzelfde te bereiken: de immigranten op een zo groot mogelijke afstand te houden en reguleringen te verzinnen waarmee het aantal immigranten beperkt wordt. Uiteraard zijn de plannen van Trump tegenover Mexico een stuk extremer en juridisch gezien kan hij dat ook waarmaken. Er is niemand die hem dat wettelijk verbiedt. Het verschil met Europa is ook dat zij een tijdelijk beleid hanteren in verband met de grote vluchtelingenstroom. Trump gaat daar een stuk verder in en wil een permanente blokkade.
Op humanitair terrein zijn Trumps plannen minder ethisch, maar dat weerhoudt hem niet. “De muur kost een hoop geld en tijd, maar technisch gezien kan het. Toch geloof ik oprecht niet dat er binnen vier jaar een muur staat.” stelt Pansters. “Alleen al het feit dat hij eigenlijk niet echt een plan lijkt te hebben. Trump heeft hele sterke meningen en uitspraken, maar ze echt goed onderbouwen en uitleggen kan hij niet.”
Dit artikel verscheen eerder op The Voting Times